Maxwell
Maxwell

James Clerk Maxwell – Elektromanyetizma

Dünya bilim tarahinin en önde gelen isimlerinden biri olan Maxwell, belki de dünyayı en çok etkileyen bilimadamlarından biridir. Fizik alanında ve özellikle elektromanyetik alan denklemleri konusunda çığır açan keşifleri vardır. Aslında ne kadar önemli bir bilimadamı olduğunun kanıtı olarak, Albert Einstein’ın kendisinin fotoğrafını ofisinin duvarına astığını söyleyebiliriz.

Einstein, özel görelelik kuramının çıkış noktası olarak Maxwell’in elektromanyetik alan denklemlerini göstermiştir. Bunun yanısıra Maxwell’in biyografisini yazan Ivan Tolstoy, kendisinin bilim tarihine olan katkısının ilham olduğu Einstein’dan ve birçok teorisini gölgelediği Newton’dan aşağı kalmayacağını belirtmiştir. Birçok bilimadamının da defalarca övdüğü bu insan, ayrıca Richard Feynman tarafından şöyle anılmaktadır: “İnsanlığın geleceğini düşündüğümde, örneğin bundan 10.000 yıl sonrasında; hiç şüphe yok ki, insanlar geçmişi araştırdığında Maxwell’in elektrodinamik yasalarını keşfetmesini 19. yüzyılın en önemli olayı olarak göreceklerdir”.

Kendisi hakkında çok az bahsedildiği ve hakkının hiçbir zaman tam olarak teslim edilmediği Maxwell, muhtemelen tam olarak anlaşılamadığı için ve dehasının farkına varılamadığı için tam olarak hak ettiği itibarı görememiştir.

Faraday elektrik ve manyetizma ile ilgili teorilerini açıkladığında tarih 1831 idi. Maxwell’in de doğum tarihi bu yıldır. Ardından 1879’da Maxwell öldüğünde ise aynı yıl Einstein doğmuştu. Garip bir tesadüf olmakla beraber, bu 3 çok önemli fizik insanı aynı konular hakkında çalışmalar yapmış ve bir nevi bayrak yarışını tamamlamışlardı.

Maxwell 14 yaşındayken ilk makalesini yayınlamış. 19 yaşında Cambridge Üniversitesi’nde eğitim görmeye başlamıştı. 1857 yılında, Satürn’ün halkalarının ne olduğu, içeriğinin ne olduğu ve yapısının ne olduğunu, hem de matematiksel formül kullanarak, kütle çekimden kaynaklandığını kanıtlamıştır. Teorik açıklamanın yanında matematiksel formül ile de destekliyor olması da ayrı bir yetenek göstergesiydi.

25 yaşında Aberdeen Marshall Üniversitesi’nde, profesör ünvanını almıştır.

Maxwell ayrıca renkler ile ilgili bir çok çalışma yapmış ve takıntılı olarak araştırmalar yapmıştır. Renklerin nasıl oluştuğunu ve karışımlarının hangi renkleri oluşturduğunu matematiksel olarak açıklamış ve skalasını çıkartmıştır. Bu skalayı hala grafik tasarım yazılımlarında kullanmaktayız. Ayrıca dünyanın ilk renkli fotoğrafını çeken kişi olarak da tarihe geçmiştir.

maxwell 1st photo

maxwell 1st photo

Sonrasında ise 29 yaşında, şu anki birçok monitör, ekran ve televizyonlarımızda kulanılan; hatta RGB’nin (Red, Green, Blue) temeli olan teoriyi ortaya koymuştur.

Ayrıca, elektromanyetik dalgaları matematiksel olarak yani, teorik olarak kanıtlamıştı ancak tüm çabalarına rağmen fiziksel kanıt sunamamıştı. Maxwell’in ölümünden sonra, Heinrich Hertz elektromanyetik dalgaların var olduğunu 20 yılın ardından kanıtlamıştı. Ancak konuyu daha öteye taşıyamamıştı. Bu buluşun ardından, aslında Hertz’in kanıtladığı bu dalgalar ile Marconi radyoyu icat ettiğini açıkladı. Sonrasında da TV bulundu. Sonra da radar, mikrodalga fırın, mobil iletişim, kızılötesi dalgalar, mor ötesi dalgalar (flauresant lambalar ve medikal alanda kullanılmıştır), x ışınları (röntgen), gama ışınları, vb farklı dalga boyundaki ışınlar bulunmuştu.

Daha sonrasında termodinamik üzerine çalışmış ve babasının çiftliğinde çalışmalarını sürdürmüştür.

Cambridge Üniversitesinin daveti üzerine, Maxwell çalışmaya gitmiş ve kurulmuş olan labaratuvar’da çok verimli çalışmalar yapmıştır. Bu labaratuvarda sonradan Elektron ve Nötron keşfedilmiştir. Sonra x-ışınları ile DNA yapısı görüntülenmiştir. Bu labaratuvar, toplamda 29 Nobel ödülü kazanılmasına vesile olmuştur.

Maxwell 48 yaşında, mide kanseri sebebiyle hayatını kaybetmiştir. Garip bir tesadüf daha; annesi de aynı yaşta ve aynı hastalıktan hayatını kaybetmiştir.

Son söz olarak, Newton, Einstein, Faraday, Hertz, vs gibi yine fizik alanında çok büyük isimleri duymuş olmak ve haklarında bilgi sahibi olmak elbette çok güzel bir şey, Ancak, Maxwell’in de bilim dünyasına, Fizik dünyasına ve insanlığa sağladığı katkılar çok değerlidir. Hakkının teslim edilmesi gerekmektedir. Bizler de, en azından, 1800’lü yıllarda, böylesine büyük bir bilimadamının yaşamış olduğunu, insanlığa ne gibi katkılar sağladığını bilsek yerinde olacaktır.

Saygılarımla.